SLUČAJ AZERBEJDŽANA

Azerbejdžan je zemlja partner Crnoj Gori u investicijama. Ovu zemlju poslednju dekadu karakterisala je stabilnost i ekonomski rast baziran na porastu prihoda od ugljovodonika. Prosperitet je obezbjeđivao izvoz nafte i gasa koji čine 95% izvoza, ¾ prihoda Vlade i 40% BDP.

Međutim, nedavno su se desile velike promjene kada je napušteno striktno vezivanje nacionalne  valute manat za američki dolar, što je dovelo do pada kursa manata koju je sprovela Centralna banka Azerbejdžana. Kurs nacionalne valute manat se promijenio na 1,55 za 1 dolar, ili pad od 32,2%, odnosno 50% manje u odnosu na kurs od prije godinu dana. Primarni razlog ove promjene je pad svjetskih cijena nafte na minimum u poslednjih 11 godina što je pogodilo ovu energetski bogatu zemlju čiji budžet je bio planiran na izvoz nafte po cijeni od 50$.

Planiranjem na prelaz na fluktuirajući kurs nacionalne valute, Centralna banka Azerbejdžana nastoji da odgovori na eksterne ekonomske šokove. Devizne rezerve zemlje su se prepolovile za 10 mjeseci 2015. god. i da nijesu devalvirali manat, prema riječima Centralne banke, devizne rezerve bi se u potpunosti istopile. Rebalansiranje budžeta uticaće na sniženje troškova državne firme SOCAR-a i BP koji eksploatišu najveća nalazišta nafte u ovoj zemlji.   

Ovo će pogoditi plate, penzije i štednju stanovništva. Bankarski sektor je takođe pogođen jer su deponenti, firme i građani, u velikom broju konvertovali svoje depozite u dolare na osnovu očekivanja pada nacionalne valute čime je stvorena velika neravnoteža između aktive i pasive banaka. Centralna banka najavljuje da će vrijednost manata u buduće zavisiti od ponude it ražnje ove valute na Forex tržištu što u ovom momentu čini uslove privređivanje vrlo neizvjesnim u ovoj zemlji ali i njene investicije u inostranstvu.